در تاریخ فرهنگ بختیاری برای نخستین باربرگی ازفصلی تازه رقم خورد و دریچه ای برای برون رفت از بن بست تکرار و خمودگی گشوده و طرحی نو تولد یافت . نخستین نشست و هم اندیشی با عنوان" نقد و نواندیشی در فرهنگ بختیاری " در شهر لالی برگزار شد. این نشست کارشناسانه که بدنبال فراخوان تعدادی از اهالی قلم لالی صورت گرفت با حضور جمعی از اساتید دانشگاهها و اهالی فرهنگ و هنر و علاقمندان به فرهنگ بختیاری در تاریخ هشتم فروردین 1391برگزار شد. در این نشست ابتدا سهراب صباحی عضو شورای شهر لالی و سخنگوی شورای استان ضمن خوشامدگویی به حضار و اظهار امیدواری به استمرار چنین نشستهایی آغاز جلسه را اعلام نمودند . در ابتدای این نشست یکی از بانیان فراخوان به نام عبدالعلی دوستانی به تشریح محورهای بحث پرداخت. وی که در زمینه های اجتماعی و فرهنگی و آموزشی به کار نقد و پژوهش مشغولند ابتداً به "نقد هراسی "حاکم براهل قلم در عرصه ی فرهنگ بختیاری اشاره کرد و مفهوم نقد و بررسی را نه تنها در جهت رد کردن بلکه در جهت اصلاح یا تایید مطلبی قابل تعریف دانستند. وی وم فراگیری تعاریف علمی از فرهنگ و تاریخ را شرط اساسی و ابتدایی برای آسیب شناسی و فرهنگساری دانست.او با استناد به آثاری از فرهنگشناسان گفت فرهنگ با توجه به نیازمندیها و ضرورتهای اجتماعی و تاریخی همواره در حال تحول و سازگاری با شرایط روز بوده که در این تغییرات انسان می تواند نقش فعال وهوشمندی داشته باشد . فرهنگ و تاریخ گذشته ما باید نقد و ارزشگذاری شود چرا که فرهنگسازی به این ارزشگذاری نیاز دارد. وی اشاره کرد که باید بین فرهنگ زنده و میراث فرهنگی تفاوت گذاشت یعنی آن بخشی از فرهنگ و رسومات و آیین بختیاری که به هر دلیلی برای تاریخ امروز کارآمد نبوده میراث فرهنگی خواهند بود و آن بخش از فرهنگ بختیاری که مطابق با ضرورتهای امروز بوده به همراه تازه های فرهنگی آن ، حیات فرهنگی امروز ما را شکل می دهد. برای هوشمند کردن این روند نقد و نواندیشی ، باید فرهنگ را در تمام عرصه های اجتماعی ، نوشتاری و آداب جانی تازه داد . در غیر اینصورت فرهنگ ما بدست حوادث خودبخودی و سلیقه های سودجویانه سپرده خواهد شد و از شکوفایی و تحرک باز می ماند . پس از تشریح محور بحث ابتدا آقای ایزدی عضو هیئت علمی دانشگاه شوشتر به پویایی و سیال بودن فرهنگ اشاره کرد و عوامل متفاوت را در تحولات فرهنگی دخیل دانست که بعضاً در توان و اراده ما و ظرفیت این جلسات نمی کنجد . این دانشجوی دکترای ادبیات و زبان فارسی، نقد را کار بسیار مشکلی دانست و ادامه داد برای پراختن به فرهنگ باید به فکر تاسیس یک موسسه و داشتن برنامه بود تا در آنصورت با ایجاد کلاس ها و سخنرانی ها به رفع ابهامات در فرهنگ بختیاری پرداخت. پس از ایشان دکتر غفار پوربختیار معاومت دانشگاه آزاد شوشتر دررابطه با تاریخ ی اجتماعی بختیاری به سخنان مبسوطی پرداختند. نامبرده که مولف چندین کتاب در این زمینه هستند در ابتدا بخاطر طرح چنین مبحثی تبریک گفت و امید داد که این طرح با جدیت ادمه یابد. وی در مقدمه سخنان خود مشخصه های باستانی تاریخ ایران را دارا بودن ارتش و دیوان منظم دانست که در جریان حملات پی در پی اقوام و قبیله ها به ایران و مسلط شدن حکومت های قبیله ای کم کم روحیه ی قبیله ای و پدر سالاری بر فرهنگ ما چیره شد . ایل بختیاری در تقابل با چنین جنگ و گریزها و سیطره ی حاکمیت های ایلی و نظامی گری های آنها به سمت عمل زدگی و تقابل کشانده شد و از علم و عمل اقتصادی بدور ماند و حتی نتوانست تاریخ واقعی خود را به ثبت برساند. چرا که نه به ضرورت چنین کاری واقف بودند و نه سواد این کار را داشتند . حتی تلاش نکردند تا فرزندان ایل را باسواد کنند . البته چنین فرهنگ و مناسباتی به کار آنزمان می خورد . دکتر پور بختیار ادامه داد که هنوز آثار آن جنگ و گریزها و تبعات آن بر فرهنگ بختیاری سنگینی می کند. تا همین اواخر بختیاری ها راه پیشرفت خود را در نظامی گری و راه های عملی می دیدند از جمله فتح تهران در جنگ مشروطیت. چون آنها فکر می کردند از این طریق آسانترمی توانند به اهداف خود برسند . خیلی هنر می کردند وارد ت می شدند. پوربختیارراه برون رفت از این تبعات فرهنگی را کار دراز مدت فرهنگی از جمله تداوم چنین نشست ها و آسیب شناسی فرهنگی دانست و برای تداوم چنین حرکتهایی آمادگی خود را اعلام کردند. وی تاکید کرد که با تداوم چنین نشستهایی ، تشکیل کارگروهایی در رشته های مختلف برای مطالعات دقیق تر فرهنگی و تاریخی امکانپذیر خواهد بود. سپس دکتر فرزاد پیلتن عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد شوشتر گفتند که مدتهاست نیاز به چنین نشستها و بحث هایی را احساس می کرده است . وی موارد متعددی از ناهنجاریهایی که در سال های اخیر دامنگیر فرهنگ بختیاری شده است را برشمردند و با اشاره به برخی شهرت طلبی ها ، سواستفاده ها ، چسباندن القاب و عناوین تبعیض آلود در مناسبتها و مراسمات و آثار نوشتاری گفتند که همه ی اینها علائمی از خوی برتری طلبی و برتری انگاری و سود جویی در فرهنگ کنونی ماست که منشاء اختلافات و بدبینی های بسیاری بوده است. وی نیتی خود را از چاپ کتابهایی با عناوین فرهنگ و تاریخ بختیاری اعلام کرد و گفت وقتی چنین آثاری را مطالعه کنی متوجه خواهی شد که از بار علمی و ارزشی تهی بوده و جز تفرقه و بدبینی ثمری نداشته اند. این دکترای حقوق بین المل تنها چاره را نقد کردن چنین آثار و عقاید دانست و بطور جدی خواهان تداوم چنین میزگردهایی شده و اطمینان دادند که انعکاس چنین صداهایی ساده اندیشان را به خود می آورد. سپس نوبت به آقای صولت مدرس دانشگاه رسید. این کارشناس ارشد جامعه شناسی گفتند با توجه به اینکه فرهنگ چیزی نیست جز راه حل هایی که افراد جامعه برای حل مشکلات در زمینه های مختلف بر می گزینند ، در شرایط کنونی که نخبگان خود را دچار انزوا و گوشه گیری کرده اند روند فرهنگسازی دچار وقفه و آسیب شده است که این خلاء فرهنگی باعث ورود راه حل ها از فرهنگ های دیگر به فرهنگ ما شده است وطبیعی ست همان چیزی که تهاجم فرهنگی نام گرفته است اتفاق می افتد . وی ادامه داد اگر هم فرهنگ یا راه حل بومی ارائه می شود آنهم جوابگوی نیاز های فرهنگی جامعه ی ما بخصوص قشر جوان نمی باشد و قالب های ذهنی و کلیشه ای و تصوراتی که از شخصیت فرهنگی یک لر یا بختیاری در رسانه ها و نوشتارها و یا شبکه های تلویزیونی استانی ارائه می شود نیاز به تامل و بازنگری بیشتری دارد .
در ادامه آقای اکبرهاشمی فرد دانشجوی دکترای تاریخ گفتند از اینکه کتاب هایی غیر علمی و تفرقه برانگیز در رابطه با تاریخ و فرهنگ بختیاری به چاپ می رسد ایرادی نمی بینند اما از اینکه نسبت به چنین آثاری هیچگونه نقد و عکس العملی نشان داده نمی شود نگران است . وی بر این اعتقاد است که وقتی خواننده خوب و بد چنین آثاری را مطالعه کند آثار بد را پس خواهد زد و آثار خوب و علمی را انتخاب خواهد کرد ودر این صورت نویسندگان آثار بد پی کار دیگری خواند رفت .
در پایان مدیر جلسه آقای هوشنگ نوبخت به جمع بندی بحث پرداخت . وی که مدیر ویژنامه ی ندای جنوب لالی می باشد و دانشجوی کارشناسی پژوهش علوم اجتماعی ست حاصل این گفتگوی کارشناسی را بدین شرح جمع بندی نموده و اعلام داشتند که خوشبختانه این نشست در فضایی صمیمانه برگزار شد و همه ی حاضرین ضمن استقبال از موضوع نشست ، نقطه نظرات خود را بیان داشتند و خواهان استمرار جلسات در شهر های دیگر و با حضور دیگر کارشناسان و فرهیختگان شدند . حاضرین در این نشست از بی مهری ها و کم کاری های دیگر اهالی فرهنگ و قلم انتقاد داشته و خواهان آن شدند که تمامی دوستداران فرهنگ بختیاری با حضور خود به این فرهنگ غنا و معنویت داده تا برای جوانان گزینه های مثبت فراهم شده و آثار غیر علمی و سطحی نگر در این عرصه به حاشیه رانده شوند.
از زبان یکی از بانیان برنامه : متاسفانه این نشست خالی از حاشیه نبوده و از همان ابتدا کس یا کسانی با نقاب فرهنگی و کارهای به ظاهر پیچیده ، با هزینه کردن از مقامات بالا به هراس افکنی های جورواجور دست زدند تا از این اتفاق فرهنگی جلوگیری کنند. حال آنکه پیدا بود هیچ مقام بالایی با چنین کاری فرهنگی مخالفتی ندارد چرا که اولاً این برنامه دارای مجوز رسمی بوده وثانیاً محتوای فرهنگی و شفاف آن با منافع تاریخی امروز کشور ما منافاتی ندارد. تنها کس یا کسانی به مخالفت برخاسته بودند که از درک این حقایق معاف بودند. با این وجود خوشبختانه این نشست با موفقیت به کار خود پایان داد.
چاپ شده در ندای جنوب دوم اردیبهشت ۱۳۹۱
فرهنگ ,های ,فرهنگی ,بختیاری ,چنین ,تاریخ ,فرهنگ بختیاری ,این نشست ,نقد و ,فرهنگ و ,خود را
درباره این سایت